วัฒนธรรมองค์กร ได้กลายมาเป็นหัวข้อสำคัญที่องค์กรต่างๆตั้งแต่ธุรกิจขนาดยักษ์ มาจนถึงองค์กรไม่แสวงผลกำไร ได้หันมาใส่ใจอีกครั้งหนึ่ง

แต่เมื่อไหร่หลายคนที่ทำงานอยู่ในด้านนี้ อาจจะด้วยความเต็มใจหรือถูกสั่งการลงมา อธิบายว่า วัฒนธรรมองค์กรนั้นมีองค์ประกอบอะไรบ้าง? หลายคนก็อาจจะมีความสับสน หรือไม่สามารถอธิบายได้ ไม่ก็มีคำอธิบายที่หลากหลาย แตกต่างกันออกไป ดังนั้นวันนี้ ทาง Happily.ai จะมาขออธิบายให้ทุกคนได้กระจ่างแก่ใจว่า วัฒนธรรมองค์กรนั้น ประกอบด้วยอะไรอยู่ภายในบ้าง?

5 องค์ประกอบแห่งวัฒนธรรมองค์กร

พันธกิจที่ชัดเจน (Mission Statement)

การระบุซึ่งพันธกิจนั้นไม่ใช่การเขียนแบบเท่ๆบนหน้ากระดาษเท่านั้น  แต่เป็นการสรุปรวมถึง ค่านิยมร่วมขององค์กร (Core Values) ไปจนถึง จุดประสงคฺ์ของการตั้งองค์กรนี้ขึ้นมา รวมถึง เป้าหมายที่องค์กรหวังจะก้าวไปถึง อันจะนำไปสู่การกำหนดซึ่ง กฎเกณฑ์ที่ผู้ที่ทำงานในองค์กรต้องปฏิบัติ การออกแบบที่ทำงานเพื่อไม่ให้แหวกจากพันธกิจและช่วยให้คนที่ทำงานอยู่ก้าวไปสู่เป้าหมายได้ดีขึ้น เป็นต้น เป็นข้อที่สำคัญมาก ซึ่งเหล่าผู้บริหารระดับสูง ผู้ก่อตั้ง จำเป็นต้องเอาใจใส่จุดนี้ให้มากที่สุดในขั้นเบื้องตัน

พิธีรีตอง (Ritual)

หลายคนอาจจะสงสัยว่า Ritual ที่ว่านี่คืออะไร ดูเผินๆคนอาจจะนึงไปถึงเรื่อง การไหว้เจ้า หรือแบบในหนัง อย่างการบูชายัญ

แต่พิธีรีตอง หรือ ritual ในที่นี้นั้นคือแบบแผนการปฏิบัติอย่างเป็นธรรมเนียมที่ทุกคนต้องทำ คล้ายกับในไทย เวลาเจอกันต้องไหว้ ต้องแต่งตัวสุภาพเวลานัดคุยธุรกิจ และสถานที่นัดมีมาตรฐานที่ดี เป็นต้น

การทำงานในบริษัทก็เช่นกัน อาจจะมีพิธีรีตองต่างๆเช่น ใน 1 สัปดาห์มี มีทติ้งกับหัวหน้าแบบ one-on-one meeting 1 ครั้ง, ทุกเช้าต้องเช็คอินบนแอพ Happily.ai เพื่อบอกเล่าความเห็นและสิ่งค้างคาใจ, หรือ ถ้าเพื่อนร่วมงานทำงานดีก็มีธรรมเนียมในการมอบเหรียญบน app ให้ เป็นต้น เมื่อทุกคนมีธรรมเนียมการปฏิบัติอย่างเดียวกัน ก็จะมีความรู้สึกถึง การอยู่ภายใต้ DNA ของบริษัท มีความเป็นไปในทิศทางเดียวกัน

กฎเกณฑ์ และ นโยบายบริษัท (Rule & Policies)

บ้านเมืองต้องมีกฎหมาย ถ้าไม่มีกฎหมายก็จะเป็นอนาธิปไตยที่ไร้ขื่อแปร ขาดการพัฒนาที่ดี และกฎหมายหลายข้อก็ได้กลายมาเป็นวัฒนธรรมในสังคม

ในบริษัทก็เช่นกัน การออกแบบกฎ รวมไปถึงนโยบาย จำเป็นต้องเอาใจใส่ให้มาก ให้ไม่แหวกไปจากค่านิยมและพันธกิจ แต่เป็นการส่งเสริมใน 2 สิ่งนี้แทน คล้ายกับการออกแบบกฎหมายนั้นจำเป็นต้องคำนึงถึงรัฐธรรมนูญเป็นหลัก เป็นต้น

โดยตัวกฎนั้นจะกำหนดสิ่งต่างๆเช่น เริ่มงาน เลิกงานกี่โมง, ทำงานจากบ้านได้ไหม, ต้องปั๊มเวลาเข้าออกไหม, ลางานอย่างไร? มีการลาแบบไหนบ้าง?, พฤติกรรมแบบไหนที่รับได้ หรือ รับไม่ได้ในการเป็นพนักงาน?, การลงโทษมีแบบไหนบ้าง? เป็นต้น

เรื่องราวของบริษัท (Stories)

ไม่เกินเลยไป ถ้าจะบอกว่า สมัยนี้จะขายออกอะไรก็ต้องมีสตอรี่ เหมือนที่พี่โน๊ส อุดม เคยกล่าวไว้ในโชว์ตลกเดี่ยวไมโครโฟนของเขา

โดยสตอรี่นั้นอาจจะมีหลายรูปแบบ เช่น การเล่าถึงความเป็นมาของบริษัท สร้างสตอรี่ให้เห็นถึงการเป็น: บริษัทเก่าแก่, บริษัทรุ่นใหม่ที่โตเร็วที่สุด, บริษัทที่ก่อตั้งจากแรงบันดาลใจในการเปลี่ยนแปลงสังคม เป็นค้น

ไปจนถึงสตอรี่ย่อยๆ อย่างที่คุณสามารถมองเห็นได้จากเพจต่างๆ เช่น เรื่องออฟฟิสสุดคูลของ Line ที่มีการเล่าว่า ชีวิตประจำวันของพนักงานาตั้งแต่มาถึงจนเลิกงานต่างๆรอบออฟฟิส ที่มีแทรกถึง การเต็มไปด้วยตัวละคร Line Friends ที่ถูกใจหนุ่มสาวสายแบ๊ว เป็นต้น

โดยสตอรี่เหล่านี้นั้น นอกจากจะให้พนักงานรู้สึกตัวเองเป็นส่วนหนึ่ง อาจเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์ หรือส่วนหนึ่งขององค์กรในฝัน นำไปสู่ความภาคภูมิใจ และการมี Engagement ในองค์กรที่มากขึ้น

รูปลักษณ์ภายนอก (Physical Layout)

ในข้อนี้ หลายคนอาจจะสงสัยว่า แล้วมันเกี่ยวด้วยหรือ?

คุณเคยสังเกตไหมว่า เวลาคุณไปเที่ยวต่างประเทศ อย่างใกล้ๆก็ จีน ญี่ปุ่น เกาหลี ทั้งที่ทั้ง 3 มีวัฒนธรรมหลายอย่างที่คล้ายคลึงจากการยืมกันมา เพียงคุณได้เห็นสิ่งก่อสร้าง คุณก็สามารถรู้เลยว่าเป็นของชาติใด และเข้าถึงวิธีคิดของชาตินั้นๆเมื่อคุณได้มองอาคารเหล่านั้นอย่างลึกซึ้ง

ในการทำงานก็เช่นกัน อย่าได้ละเลยถึงการออกแบบออฟฟิส โรงงาน ตึกสำนักงาน และอาคารที่เป็นทรัพย์สินของบริษัท สิ่งเหล่านี้สามารถสื่อถึงบุคลิคของกิจการ ตลอดจนถึง มุมมอง วิสัยทัศน์ของผู้บริหารได้ และสามารถส่งผลได้อย่างที่คุณคาดไม่ถึง! เช่น บางออฟฟิสนั้น การออกแบบไม่มีการปรับปรุงมาตลอด 30 ปี มีลักษณะที่โบราณมาก ทำให้เหล่า talents ที่มาสัมภาษณ์งานนั้น ต่างไม่ยอมเซ็นต์สัญญาเข้าทำงาน หรือหนีไปทำให้กับที่อื่น เนื่องมาจากออฟฟิสโบราณเกินไป!

ฉะนั้น การมองข้ามสิ่งนี้ย่อมไม่ใช่เรื่องที่ดีสำหรับกิจการของคุณในระยะยาวแน่นอน

นอกจากองค์ประกอบ 5 ข้อนี้แล้ว เรื่องราวเกี่ยวกับวัฒนธรรมองค์กรยังมีหลายแง่มุมให้คุณสามารถศึกษาได้อีกมากมาย โดยคุณสามารถเรียนรู้ได้จากหนังสือของเรา เพียงคลิ๊กที่ ลิงค์นี้ เพื่อดาวน์โหลดหนังสือจากเรา ฟรี!

Related Articles:

1. วัฒนธรรมองค์กรของคุณตอบโจทย์พนักงานรุ่นใหม่แล้วหรือยัง? - Key to retaining young talent
2. CEO สร้างวัฒนธรรมองค์กรที่แข็งแรงได้อย่างไร - How CEOs can create great work cultures
3. สร้างวัฒนธรรมองค์กรแบบ Hybrid ให้สำเร็จได้อย่างไร - How to create a successful Hybrid Work Culture